Εδώ και χρόνια οι άνθρωποι έχουν ανακαλύψει και έχουν καταλάβει πια τη σημασία του να έχουν ένα φυσιολογικό βάρος αλλά και μία ικανοποιητική σύσταση σώματος (π.χ. ποσοστό λίπους και μυϊκής μάζας). Γι’ αυτό, λοιπόν, (παρακινούμενοι είτε από λόγους υγείας και ευεξίας, είτε από λόγους εξωτερικής εμφάνισης) επιδίδονται όλο και περισσότερο σε προσπάθειες απώλειας βάρους. Με αφορμή αυτές τις προσπάθειες όλο και περισσότερες μόδες κάνουν την εμφάνισή τους γύρω από διατροφικά θέματα. Μία τέτοια μόδα είναι τα τεστ δυσανεξίας. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει φράσεις όπως: ¨Βλέπεις τη ζυγαριά σου κολλημένη; Το τεστ δυσανεξίας είναι ή λύση στο πρόβλημά σου¨, ¨Δυσκολεύεσαι να χάσεις βάρος; Μόνο με … ευρώ κάνε το τεστ δυσανεξίας και μάθε ποιες τροφές σε μπλοκάρουν¨. Προσπαθώντας να εξηγήσουμε τη σημαντικότητα ή μη αυτών των τεστ ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ως τροφική δυσανεξία ορίζουμε την επαναλαμβανόμενη, ανεπιθύμητη αντίδραση του οργανισμού σε ένα τρόφιμο ή συστατικό τροφίμου, η οποία δεν είναι ψυχολογικής φύσεως. Σε μία τροφική δυσανεξία έχουμε δυσλειτουργίες στο πεπτικό σύστημα, οι οποίες εκδηλώνονται με συμπτώματα όπως φούσκωμα και αέρια, διάρροια, ναυτία και εμετός. Άλλος τρόπος να εκδηλωθεί μία τροφική δυσανεξία είναι η ακμή, η κνίδωση αλλά και τα έλκη στο στόμα. Οι πιο γνωστές τροφικές δυσανεξίες είναι στη γλουτένη και στη λακτόζη, παθολογικές καταστάσεις για την ανίχνευση των οποίων  υπάρχουν ειδικά τεστ.

Πέραν αυτών των τεστ που ανιχνεύουν αναγνωρισμένες τροφικές δυσανεξίες, υπάρχουν και άλλα. Τα περίφημα τεστ δυσανεξίας. Ας αναφέρουμε μερικά από τα πιο γνωστά.

1. Τεστ κβαντικής βιοανάδρασης-βιοσυντονισμού
2. Βιοενεργειακό ή ηλεκτροδερματικό τεστ
3. Τεστ ελέγχου αντισωμάτων IgG
4. Λευκοκυτταροτοξικό ή κυτταροτοξικό τεστ
5. Τεστ καρδιακών παλμών
6. Τεστ κινησιολογίας
7. Τεστ ανάλυσης τρίχας
8. Τεστ κλινικής μικροσκοπίας ή μεταβολικής οδού

Σύμφωνα με τα παραπάνω τεστ, κάποιες τροφές μπορούν να μας προσδώσουν βάρος ή να μας εμποδίσουν να το χάσουμε και κάποιες άλλες να μας βοηθήσουν στην απώλειά του. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε, λαμβάνοντας σαφή θέση, ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές έρευνες που να έχουν συσχετίσει τον έλεγχο του βάρους με τις τροφικές δυσανεξίες. Την άποψη αυτή θα στηρίξουμε και με την απόφαση του Υπουργείου Υγείας, η οποία είναι ενάντια στα τεστ δυσανεξίας. Αρκεί να παραθέσουμε ορισμένα αποσπάσματα της απόφασης αυτής:

«Η χρησιμοποίηση των τεστ δυσανεξίας σε προγράμματα απώλειας βάρους δεν έχει καμία επιστημονική βάση, αφενός διότι τα τεστ τα οποία χρησιμοποιούνται δεν έχουν διαγνωστική αξία, αφετέρου διότι οι τροφικές δυσανεξίες δεν σχετίζονται με την απώλεια βάρους. Συνεπώς, τα τεστ αυτά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε διαιτολογικά κέντρα, ως εργαλεία τα οποία καθορίζουν τα προγράμματα απώλειας βάρους, αφενός διότι ουδέν αποτέλεσμα έχουν, αφετέρου διότι μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές διατροφικές ελλείψεις με τον αποκλεισμό τροφών, οι οποίες σύμφωνα με το τεστ μπορούν να προκαλέσουν τροφικές δυσανεξίες».

«Ουδεμία σχέση, τουλάχιστον έως τώρα επιστημονικά τεκμηριωμένη, έχουν οι τροφικές υπερευαισθησίες με το σωματικό βάρος ή το μεταβολικό ρυθμό, τη ρύθμισή του, την απώλεια βάρους και το σχεδιασμό διαιτολογίου με αυτό το σκοπό».

Το μόνο εργαλείο στο οποίο μπορούμε να βασιστούμε προκειμένου να ελέγξουμε το βάρος μας είναι το ισοζύγιο ενέργειας. Επαναλαμβανόμενα θετικό ισοζύγιο ενέργειας θα μας προσδώσει βάρος ενώ επαναλαμβανόμενα αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας θα μας οδηγήσει σε απώλεια. Επίσης, ο μόνος υπεύθυνος για να σας καθοδηγήσει σε αυτή την προσπάθεια είναι ο πτυχιούχος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Γιατί, λοιπόν, ελάχιστοι διαιτολόγοι χρησιμοποιούν τέτοια εργαλεία στην καθημερινότητά τους; Η απάντηση είναι απλή. Γιατί δεν έχουν καμία χρησιμότητα. Εύλογα, ωστόσο, θα μπορούσε κάποιος να απαντήσει: ¨Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που έκαναν τεστ δυσανεξίας και έχασαν βάρος¨. Η απάντηση είναι, επίσης, απλή. Αυτοί οι άνθρωποι είναι πιθανό είτε να αφαίρεσαν αρκετές ομάδες τροφίμων και μάλιστα θερμιδικά πυκνές (π.χ. ζυμαρικά, ζάχαρη, λιπαρά κρέατα) με αποτέλεσμα να καταναλώνουν σαφώς λιγότερες θερμίδες είτε αποφεύγοντας τα τρόφιμα που ¨τους πάχαιναν¨ να υιοθέτησαν, ταυτόχρονα, και ένα υγιεινότερο διατροφικό πλάνο μειώνοντας ασυνείδητα ή συνειδητά την ποσότητα τροφής που κατανάλωναν και αυξάνοντας (κάποιες φορές) την σωματική τους δραστηριότητα.

Συμπερασματικά, λοιπόν, μην εμπιστεύεστε την υγεία σας σε διατροφικά τεστ χωρίς τεκμηριωμένη επιστημονική βάση, χάνοντας χρόνο και χρήμα. Επισκεφτείτε έναν Διαιτολόγο-Διατροφολόγο για να σας βοηθήσει στην προσπάθειά σας.