«Καμία γυναίκα δεν πρέπει να χάσει τη ζωή της από καρκίνο τραχήλου της μήτρας. Διαθέτουμε τα τεχνικά και ιατρικά μέσα, τις πολιτικές και τους τρόπους για την εξάλειψή του… Αυτό πρέπει να συμβεί κατά τη διάρκεια της ζωής των σημερινών νεαρών κοριτσιών». Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Ο Καρκίνος Τραχήλου της Μήτρας μπορεί να εξαλειφθεί. Η ιατρική κοινότητα έχει πλέον τις γνώσεις και τα μέσα.

Ενώ όμως ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας μπορεί να αποφευχθεί, η πλειοψηφία των Ελληνίδων δεν κάνει τον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο για την πρόληψη της νόσου και οι γονείς δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους.

Ο Ιανουάριος είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας. Ακολουθούν σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουμε!

*Το 2008, ο καθηγητής Harald zur Hausen πήρε το Νόμπελ ιατρικής γιατί χρόνια πριν είχε ανακαλύψει ότι η μόλυνση από τους διάφορους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων (ιοί HPV) αποτελεί απαραίτητο και αναγκαίο αιτιολογικό παράγοντα για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας.

*Με βάση την ανακάλυψη αυτή, δυο νέα όπλα πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου έχουν πλέον προστεθεί, μαζί με το γνωστό σε όλους μας τεστ Παπανικολάου, στη μάχη κατά του καρκίνου τραχήλου της μήτρας.

1. Το εμβόλιο κατά του ιού HPV – είναι το μοναδικό μέσο πρωτογενούς πρόληψης

2. Το HPV τεστ – είναι δευτερογενής πρόληψη & προσυμπτωματικός έλεγχος

*Οι τύποι υψηλού κινδύνου του ιού HPV ευθύνονται για σχεδόν το σύνολο των καρκίνων τραχήλου της μήτρας. Σε περιπτώσεις με επιμένουσα ή υποτροπιάζουσα λοίμωξη από HPV υψηλού κινδύνου υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να δημιουργηθούν προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος.

ΠΡΟΛΗΨΗ

• Τα εμβόλια HPV μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της μόλυνσης από τους τύπους HPV υψηλού κινδύνου που μπορούν να οδηγήσουν σε καρκίνο τραχήλου της μήτρας (και από τους τύπους χαμηλού κινδύνου που προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων). Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες διεθνείς οδηγίες, συνιστάται όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, να κάνουν το εμβόλιο HPV σε ηλικία 11 ή 12 ετών, καθώς το εμβόλιο παράγει ισχυρότερη ανοσοαπόκριση όταν λαμβάνεται στην προ-εφηβεία. Μέχρι την ηλικία των 14 ετών, απαιτούνται μόνο δύο δόσεις του εμβολίου. Για τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω χρειάζεται μια σειρά τριών δόσεων. Το εμβόλιο, συνιστάται πλέον για όλους, άνδρες και γυναίκες, μέχρι την ηλικία των 45 ετών. Πηγή https://www.nccc-online.org/hpv-vaccines/

• Στην Ελλάδα, ο εμβολιασμός έναντι του HPV έχει ενταχθεί επίσημα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας και παρέχεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα εμβόλια χορηγούνται δωρεάν σε όλα τα κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών και σε γυναίκες έως 26 ετών που ανήκουν σε ορισμένες ευάλωτες ομάδες. Στη χώρα μας όμως, στην ηλικιακή ομάδα των 11-18 ετών, στη πλειοψηφία, τα κορίτσια παραμένουν ανεμβολίαστα, καθώς ένα ποσοστό 20-25% έχει κάνει το εμβόλιο. (Πηγή: European HPV Consumer Awareness Study)

• Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, υπεύθυνος για την έγκριση του HPV εμβολίου, επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα του εμβολίου και στις γυναίκες ηλικίας 26 έως 45 ετών.

• Η γυναίκα θα πρέπει να συνεχίζει να εξετάζεται μετά τον εμβολιασμό, όπως ακριβώς έκανε και πριν.

ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

• Οι εξετάσεις για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας θα πρέπει να ξεκινούν από την ηλικία των 21 ετών. Το τεστ Παπανικολάου μπορεί να βρει κυτταρικές αλλοιώσεις στον τράχηλο που προκαλούνται από τον ιό HPV. Το HPV τεστ εντοπίζει τον ιό και βοηθά τους γιατρούς να διαγνώσουν ποιες γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο τραχήλου της μήτρας.

• Οι γυναίκες ηλικίας από 21 έως και 29 ετών θα πρέπει να κάνουν τεστ Παπανικολάου (ΠΑΠ τεστ) τουλάχιστον κάθε 3 χρόνια, ή πιο συχνά αν το κρίνει ο γιατρός τους. Στην Ελλάδα, οι επίσημες συστάσεις είναι για ΠΑΠ τεστ κάθε χρόνο. Σε περίπτωση μη φυσιολογικού αποτελέσματος του τεστ Παπανικολάου θα πρέπει να γίνεται και HPV τεστ. Το ίδιο δείγμα κυττάρων που συλλέγεται από τον τράχηλο της μήτρας για το ΠΑΠ τεστ χρησιμοποιείται και στο HPV τεστ.

• Τα τεστ ΠΑΠ και HPV (σε συνδυασμό) συνιστώνται σε γυναίκες άνω των 30 ετών. Κάθε γυναίκα πρέπει να μιλάει με τον γιατρό της για το πόσο συχνά πρέπει να εξετάζεται και ποιες εξετάσεις είναι κατάλληλες γι’ αυτήν.

• Μετά την ηλικία των 65 ετών, οι γυναίκες με σοβαρό ιστορικό προκαρκινικών αλλοιώσεων θα πρέπει να συνεχίσουν να εξετάζονται για τουλάχιστον 20 χρόνια μετά τη διάγνωση.

• Γυναίκες με ιστορικό υγείας, όπως λοίμωξη από τον ιό HIV, μεταμόσχευση οργάνων, έκθεση σε διαιθυλοστιλβεστρόλη, κ.α., μπορεί να χρειαστούν διαφορετικό πρόγραμμα εξέτασης για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας.

Αλλά σημαντικά στοιχεία

*Υπάρχουν περισσότεροι από 100 τύποι ιού HPV και οι περισσότεροι θεωρούνται «χαμηλού κινδύνου». Τουλάχιστον το 75% του πληθυσμού θα μολυνθεί από τον ιό HPV κάποια στιγμή στη ζωή του.

*Ο καρκίνος στον τράχηλο είναι ένας αργά αναπτυσσόμενος καρκίνος. Σε γυναίκες με υγιές ανοσοποιητικό, χρειάζονται πολλά χρόνια για να αναπτυχθεί καρκίνος μετά τη μόλυνση. Σε μικρό ποσοστό γυναικών, η λοίμωξη δεν αποβάλλεται με φυσικό τρόπο, με κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος τραχήλου της μήτρας. Του διηθητικού καρκίνου συνήθως προηγούνται προ-καρκινικές αλλοιώσεις.

*Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, περισσότερες από το 30% των διαγνώσεων καρκίνου τραχήλου της μήτρας γίνονται σε γυναίκες με φυσιολογικό αποτέλεσμα στο τεστ ΠΑΠ, κάτι που αναφέρεται και ως «ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα». Οι γυναίκες με «ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα» θεωρούν ότι είναι υγιείς, ενώ ο καρκίνος απειλεί τη ζωή τους.

*Ο ιός HPV ευθύνεται για μεγάλο αριθμό και άλλων σοβαρών νοσημάτων σε γυναίκες και άντρες, όπως καρκίνο αιδοίου, κόλπου, πέους, πρωκτού, για ορισμένες μορφές καρκίνου στοματοφάρυγγα, στοματικής κοιλότητας και λάρυγγα, αλλά και για γεννητικά κονδυλώματα.