Τι είναι και σε ποιους απευθύνεται?

Το «life coaching» είναι coaching το οποίο απευθύνεται σε ανθρώπους που αποσκοπούν στην επίτευξη τόσο «εσωτερικών» όσο και «εξωτερικών» στόχων της καθημερινής ζωής.

Εσωτερικοί στόχοι στους οποίους βοηθάει το life coaching είναι αυτοί που σχετίζονται άμεσα με την ψυχή και το πνεύμα του ατόμου όπως:

• Αυτογνωσία
• Ψυχική ολοκλήρωση
• Ψυχική ωρίμανση
• Ξεπέρασμα προβληματικών ψυχολογικών παραγόντων
• Ανάπτυξη ή βελτίωση της ικανότητας για ψυχική γαλήνη και ευχαρίστηση
• Πνευματική εξέλιξη

Ας εξηγήσουμε όλα τα παραπάνω αναλυτικά:

Αυτογνωσία

Ως αυτογνωσία εδώ εννοούμε την απόκτηση γνώσης γύρω από τα στοιχεία που σχετίζονται με την προσωπικότητα του καθενός όπως:

Να αποκτήσει επίγνωση των αξιών του και των βαθύτερων, πραγματικών του επιθυμιών, αυτών δηλαδή που αν εκπληρωθούν θα του δώσουν αληθινή ικανοποίηση και όχι απλά την αποφυγή μίας επώδυνης κατάστασης.

Να συνειδητοποιήσει τι φοβάται.

Να κατανοήσει τους βαθύτερους λόγους που θέλει αυτά που θέλει (αν δεν τα θέλει πραγματικά) και που φοβάται αυτά που φοβάται.

Να έρθει σε επαφή με τα συναισθήματα που έχει μέσα του.

Να διαπιστώσει το πώς χειρίζεται συνήθως τα διάφορα συναισθήματά του.

Να συνειδητοποιήσει με ποιον τρόπο σκέφτεται και ποιες είναι οι πεποιθήσεις του που κρύβονται πίσω από τα συναισθήματά του και που κατευθύνουν τις συμπεριφορές του.

Να αποκτήσει αντίληψη σαν εξωτερικός παρατηρητής του εαυτού του για το πώς συμπεριφέρεται.

Να καταλάβει ποιοι είναι βαθύτεροι λόγοι που φέρεται όπως φέρεται, εστιάζοντας περισσότερο στις δυσλειτουργικές του συμπεριφορές.

Να ανακαλύψει ποιες από πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές που έχει υιοθετήσει στην ζωή του τον φέρνουν πιο κοντά (οι λειτουργικές) και ποιες τον απομακρύνουν από την εκπλήρωση των πραγματικών του επιθυμιών (οι δυσλειτουργικές).

Ολοκλήρωση

Ολοκλήρωση της προσωπικότητας σημαίνει ουσιαστικά την λύση των εσωτερικών ψυχικών συγκρούσεων απέναντι σε μία κατάσταση, με ταυτόχρονη όμως διατήρηση όλων των απόψεων γύρω από αυτήν. Να πάψει δηλαδή ο άνθρωπος να λειτουργεί ως ένα σύνθετο ψυχικό όργανο αντικρουόμενων μερών και να δρα ως μία ολόκληρη οντότητα, διατηρώντας όμως την επίγνωση όλων των δεδομένων που αφορούν στην κάθε περίσταση.

Ας το εξηγήσουμε αυτό λίγο πιο αναλυτικά. Ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει (ή να παραλείψει να κάνει) διάφορες πράξεις μέσα από σύγκρουση δύο μερών μέσα του:

Το ένα που του λέει ότι θέλει ή πρέπει να κάνει αυτήν την κίνηση, διότι είναι ωφέλιμη, είναι καλή, είναι ωραία, είναι δίκαια, είναι αποδεκτή, θα αποτρέψει μία ζημία, θα κάνει καλό στον ίδιο ή στους άλλους κ.λπ.

Και το άλλο που του λέει είτε τα αντίθετα ακριβώς με τα παραπάνω, είτε ότι ναι μεν ισχύουν τα παραπάνω, αλλά ότι το να προβεί σ’ αυτήν την κίνηση είναι βαρετό, είναι κουραστικό, είναι επώδυνο, είναι επικίνδυνο, θα έχει αρνητικές συνέπειες που δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει κ.λπ..

Μπορεί όμως και να κάνει ή (να μην κάνει) διάφορες πράξεις, αβίαστα, με τη μία, χωρίς να περνάει κάθε φορά μέσα από εσωτερική σύγκρουση αντίπαλων μερών μέσα του, διατηρώντας ταυτόχρονα την επίγνωση όλων των πιθανών απόψεων για κάθε θέμα.

Στην δεύτερη περίπτωση οι κινήσεις του θα προκύπτουν από την ένωση των αντικρουόμενων μερών μέσα του, μέσα από εσωτερική ειρήνη και θα λειτουργεί ομαλά, ως ενιαία, ακέραια, ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Σχετικά με το τι σημαίνει αυτό που λέω παραπάνω «διατηρώντας ταυτόχρονα την επίγνωση όλων των πιθανών απόψεων για κάθε θέμα»: Κάθε άνθρωπος που λειτουργεί χωρίς να βιώνει εσωτερικές συγκρούσεις δεν είναι ολοκληρωμένος. Μπορεί να λειτουργεί έτσι λόγω του ότι απωθεί εκείνα τα μέρη που αντιτίθενται προς κάποια άλλα.

Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να κάνει μία κίνηση χωρίς να περάσει μέσα από την σύγκρουση θέλω-φοβάμαι, όχι επειδή έχει ολοκληρώσει το θέλω με το φοβάμαι, αλλά επειδή έχει απωθήσει στο υποσυνείδητο τον φόβο του. Αυτό σημαίνει όμως ότι δεν έχει επίγνωση ότι η πράξη του ενέχει κινδύνους, χάνει δεδομένα για να αποφύγει την σύγκρουση με ό,τι αρνητικό έχει αυτό.

Αντίθετα, ο άνθρωπος με ολοκληρωμένη προσωπικότητα πάλι δεν περνάει από σύγκρουση επιθυμίας – φόβου, όχι όμως επειδή έχει απωθήσει τον φόβο του, αλλά επειδή έχει γίνει ένας αρμονικός συγκερασμός μεταξύ των λόγων που επιθυμεί κάτι και των λόγων που το φοβάται. Έχει βγει ένα αλγεβρικό ας το πούμε έτσι αποτέλεσμα από τα συν και τα πλην, έχει δημιουργηθεί αυτόματα μία κοινή συνισταμένη με συνιστώσες τους λόγους που είναι υπέρ και τους λόγους που είναι κατά της πράξης, οδηγώντας κατ’ ευθείαν σε μία κίνηση μέσα από εσωτερική ειρήνη και χωρίς παλινδρομήσεις.

Ωρίμανση

Ωρίμανση της προσωπικότητας είναι η διαδικασία μέσα από την οποία ένα άτομο αρχίζει να αναγνωρίζει την δύναμή του και να παίρνει τη ζωή στα χέρια του, σε αντίθεση με τον άνθρωπο που περιμένει και ζητά από τους γονείς, τον ερωτικό του σύντροφο, τους φίλους, την κοινωνία, το κράτος, τον Θεό, την Τύχη κ.λπ. να του ικανοποιήσουν τις ανάγκες του.

Ο άνθρωπος καθώς ωριμάζει, συνειδητοποιεί ότι τα πάντα όσα τον αφορούν περνούν από το χέρι του.

Αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι δεν πρέπει ή δεν μπορεί να βασίζεται στους άλλους. Ο άνθρωπος ως γνωστόν είναι κοινωνικό ον. Αυτό σημαίνει ότι όλοι είμαστε μέλη μίας ομάδας και η αλληλο -υποστήριξη μεταξύ μας είναι στην φύση μας.

Όταν λέμε λοιπόν ότι ο άνθρωπος καθώς ωριμάζει συνειδητοποιεί ότι τα πάντα όσα τον αφορούν περνούν από το χέρι του, εννοούμε το εξής: Ότι και στις συχνές περιπτώσεις όπου χρειάζεται υλική ή ψυχική βοήθεια, αγάπη, αποδοχή, σεβασμό, κατανόηση ή οτιδήποτε από τους άλλους (ή από όποια ανώτερη δύναμη στην οποία τυχόν πιστεύει), κατανοεί ότι το μόνο που έχει σημασία για κείνον, το μόνο που χρειάζεται να τον απασχολεί, είναι να κάνει ο ίδιος το καλύτερο που μπορεί για να πάρει αυτό που χρειάζεται από εκείνους και όχι να ασχολείται με το τι κάνουν ή δεν κάνουν οι άλλοι.

Δηλαδή για παράδειγμα, θέλει κάποιος αγάπη και σεβασμό από ένα πρόσωπο. Στον βαθμό που έχει ωριμάσει, δεν εστιάζει την προσοχή του στο πρόσωπο αυτό, αλλά στο ποιο είναι το καλύτερο που μπορεί να κάνει ο ίδιος για να πάρει αγάπη και σεβασμό απ’ αυτό το πρόσωπο. Τότε είναι πολύ πιθανό να διαπιστώσει ότι ο καλύτερος τρόπος είναι να τα δώσει αυτά εκείνος στο άλλο πρόσωπο, χωρίς να προσπαθεί να το αλλάξει, να κάνει δηλαδή ο ίδιος πρώτα αυτό που ζητάει από τον άλλον και μετά να του τα ζητήσει.

Και αν και πάλι δεν γίνει τίποτα, αν και πάλι το άλλο πρόσωπο δεν του δίνει αυτά που χρειάζεται, τότε πάλι επειδή έχει ωριμάσει και έχει πάρει τη ζωή στα χέρια του, επειδή δεν παραχωρεί την δύναμή του σε κανέναν, δεν βλέπει μπροστά του παρά μόνο τις δύο επιλογές που αφορούν τον ίδιο: ή θα μείνει μαζί με το άλλο πρόσωπο με γνήσια αποδοχή και αγάπη αυτών που δεν του αρέσουν ή θα φύγει, χωρίζοντας φιλικά.

Ξεπέρασμα ψυχολογικών παραγόντων και γενικότερα στοιχείων του χαρακτήρα που φέρνουν εμπόδια στην ζωή

Πολλοί άνθρωποι έχουν διαπιστώσει κάποιους ψυχολογικούς παράγοντες και στοιχεία του χαρακτήρα τους που δεν τους αρέσουν γιατί τους προκαλούν προβλήματα.

Μπορεί να είναι ψυχολογικοί παράγοντες που εμποδίζουν τον άνθρωπο ειδικά σε κάποια περίσταση ή αποτελούν γενικότερα στοιχεία του χαρακτήρα του όπως:

Έλλειψη πίστης στα προσόντα που έχει κάποιος (έλλειψη αυτοπεποίθησης)

Αναποφασιστικότητα, πολύ συχνά διλήμματα ακόμα και για μικρής σημασίας επιλογές, δυσκολία στην επίλυση διλημμάτων

Αναβλητικότητα

Δυσκολία στην ολοκλήρωση ενός έργου που έχει ξεκινήσει

Τάση για αδράνεια

Ατολμία, άρνηση ανάληψης ρίσκου, άρνηση καταβολής προσπάθειας

Υπερβολικός φόβος για τις αλλαγές

Ανασταλτικός ή και απαγορευτικός φόβος στην διεκδίκηση των δικαιωμάτων

Αδυναμία τοποθέτησης ορίων ή δήλωσης «όχι» προς τους άλλους

Έντονη τάση για εξυπηρέτηση των άλλων σε βαθμό παραμέλησης του εαυτού

Υπερβολική συστολή / ντροπαλότητα

Έντονη τάση για ανάπτυξη ενοχών

Έλλειψη αυθορμητισμού

Δυσκολία στην ανάπτυξη εμπιστοσύνης προς τους άλλους

Φόβος άφεσης και βαθιάς σύνδεσης σε σχέσεις μεγάλης οικειότητας όπως οι ερωτικές

Δυσχέρεια στην έκφραση συναισθημάτων ή σκέψεων

Έλλειψη αυτοπειθαρχίας

Δυσκολία αυτοελέγχου

Παρορμητικότητα που οδηγεί συχνά σε οδυνηρές συνέπειες

Καταστροφική για τις σχέσεις οξυθυμία και επιθετικότητα

Ροπή προς την απαισιοδοξία, την απογοήτευση και την απελπισία

Επιμονή σε ένα πρότυπο γκρίνιας και ατελέσφορων παραπόνων

Εμμονή στην τελειότητα που γίνεται δυσλειτουργική

Ισχυρή τάση για προσκόλληση σε ανθρώπους, πράγματα και συνήθειες

Υπερβολική εγρήγορση, ανησυχία, αγχώδης ιδιοσυγκρασία

Πολύ μεγάλη ανησυχία για το ποια είναι η γνώμη των άλλων για τον εαυτό

Συχνός και έντονος φόβος απόρριψης

Ο κατάλογος μπορεί να είναι πολύ μακρύς, αλλά αναφέραμε τα πιο συνηθισμένα στοιχεία που δεν μας αρέσουν στον εαυτό μας και τα οποία φυσικά αλληλοεξαρτώνται και αλληλοεπηρεάζονται μεταξύ τους. Από τον κατάλογο θα μπορούσε να  πει κάποιος ότι λείπει η χαμηλή αυτοεκτίμηση (αναφέρεται μόνο η χαμηλή αυτοπεποίθηση), όμως η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι σε αισχάτη ανάλυση η κρυφή ή φανερή αιτία όλων των παραπάνω. Για περισσότερα βλ. άρθρο «Τι είναι και πόση σημασία έχει η χαμηλή αυτοεκτίμηση;»).

Ανάπτυξη ή βελτίωση της ικανότητας για ψυχική γαλήνη και ευχαρίστηση

Εδώ εννούμε κατ’ ουσίαν την ανάπτυξη ή βελτίωση της ικανότητας για ψυχική χαλάρωση, ισορροπία, ηρεμία και νηφαλιότητα ακόμα και στην παρουσία στρεσογόνων καταστάσεων και για ψυχική ευφορία, χαρά, ικανοποίηση, πλήρωση, απόλαυση και ευχαρίστηση ακόμα και από τα πολύ βασικά της ζωής

Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο, ειδικά στην εποχή μας, για τους ανθρώπους να δυσκολεύονται να χαλαρώσουν ψυχικά ακόμα κι όταν δεν συμβαίνει κάτι που να ζητά άμεση αντιμετώπιση, πόσο μάλλον όταν βρίσκονται απέναντι σε δυσκολίες.

Δεδομένου ότι τα προβλήματα στη ζωή ποτέ δεν τελειώνουν, είναι απαραίτητο να μάθουμε πώς να χαλαρώνουμε ανεξάρτητα από τις αναποδιές που μας συμβαίνουν κι αυτός είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός εσωτερικός στόχος.

Επίσης πολλοί άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι έχουν χάσει την ικανότητα να ευχαριστηθούν, να απολαύσουν και να χαρούν αυτά που έχουν. Για παράδειγμα μπορεί να έχουν υγεία, σωματική ακεραιότητα, τις βασικές υλικές τους ανάγκες για τροφή, στέγη και ένδυση καλυμμένες, να έχουν οικονομική άνεση, να έχουν μια δουλειά, να έχουν συγγενείς ή φίλους, να έχουν μία συντροφική σχέση, να έχουν οικογένεια.

Και παρ’ όλο που έχουν κάποια από τα παραπάνω ή ακόμα και όλα τα παραπάνω, είναι συχνό να νοιώθουν συχνά μόνοι, ανικανοποίητοι, αγχωμένοι, θλιμμένοι, βαριεστημένοι διότι εστιάζουν διαρκώς σ’ αυτά που τους λείπουν (ή που νομίζουν ότι τους λείπουν) και όχι σ’ αυτά που έχουν, αδυνατώντας έτσι να πάρουν χαρά από την ζωή τους όπως είναι.

Άλλος ένας «εσωτερικός» στόχος λοιπόν μεγάλης σημασίας και συναφής με τον παραπάνω, είναι να μάθουμε να χαιρόμαστε, να νοιώθουμε ψυχική ικανοποίηση, να απολαμβάνουμε, να νοιώθουμε ευγνωμοσύνη γι αυτά που έχουμε, ακόμα κι αν υπάρχουν κάποια που μας λείπουν.

Πνευματική εξέλιξη

Η πνευματική εξέλιξη έχει να κάνει με αληθινή ελευθερία, δηλαδή αδιατάρακτη ψυχική γαλήνη και ευδαιμονία ανεξαρτήτως περιστάσεων, πραγματική αγάπη, δηλαδή  άνευ οιουδήποτε όρου και βαθιά αυτογνωσία (γνώση του αληθινού εαυτού ως κάτι πέρα από την προσωπικότητα)

Ο στόχος της πνευματικής εξέλιξης ξεφεύγει από όλους τους παραπάνω, και μάλλον βρίσκεται εκτός των ορίων του συνήθους «life coaching» και εντάσσεται πολύ πιο καλά στο πλαίσιο του «spiritual coaching».

Είναι ένας στόχος που αναφέρεται στην ένωση του ανθρώπου με το Όλον ή Θεό ή αλλιώς την συνειδητοποίηση ότι αυτό που είμαστε δεν περιορίζετvαι στα σώματά μας και τις ψυχικές μας λειτουργίες, αλλά επεκτείνεται πολύ πέρα από κάθε τι που μπορεί να αντιληφθούμε με τις αισθήσεις ή με τον νου.

Σ’ αυτήν την ιστοσελίδα δεν θα επεκταθούμε σ’ αυτό το θέμα παρ’ όλο που η πνευματική εξέλιξη είναι προσωπικά για τον γράφοντα τρόπος και νόημα ζωής και πολύ βασικό κομμάτι της δουλειάς του για όσους ενδιαφέρονται. (Επιφυλάσσομαι στο μέλλον για μία χωριστή ιστοσελίδα με επίκεντρο αυτήν την πτυχή της ζωής του ανθρώπου).

Εξωτερικοί στόχοι στους οποίους βοηθάει το life coaching είναι οι στόχοι οι οποίοι αναφέρονται σε εξωτερικούς ως προς την ψυχή τομείς της καθημερινής ζωής όπως:

• Βελτίωση ή δημιουργία επιτυχημένων σχέσεων με τους άλλους ανθρώπους σε διάφορα επίπεδα (κοινωνικό, φιλικό, ερωτικό, συγγενικό, επαγγελματικό)
• Ευκολότερη και καλύτερη διαπαιδαγώγηση παιδιών
• Σωστές επιλογές και επιτυχία σε σπουδές, εργασία, καριέρα, επιχειρήσεις
• Αύξηση και βελτιστοποίηση της δημιουργικότητας για καλλιτέχνες, συγγραφείς, επιστήμονες κ.ά.
• Ορθή διαχείριση οικονομικών, κατάρτιση προϋπολογισμού
• Διατήρηση ή καλυτέρευση της υγείας και της εμφάνισης με φυσικούς τρόπους
• Αποτελεσματική και ισορροπημένη διαχείριση του χρόνου στην καθημερινότητα
• Ύφος, στάση και τρόπος ζωής

… και άλλοι

Χρειάζεται να τονιστεί ότι η επίτευξη έστω και ως έναν βαθμό ενός ή περισσότερων από τους «εσωτερικούς» στόχους που αναφέραμε πιο πάνω, σε πολλούς τομείς είναι σχεδόν ή απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των εξωτερικών (όπως ισχύει για την βελτίωση διανθρώπινων σχέσεων, την διαπαιδαγώγηση παιδιών, την λήψη ορθών αποφάσεων, την καλή διαχείριση του χρόνου, την υιοθέτηση ενός ουσιαστικού τρόπου του ζην).

Σε άλλους τομείς ο εσωτερικός και ο εξωτερικός στόχος σχεδόν ταυτίζονται (π.χ. αύξηση και βελτιστοποίηση της δημιουργικότητας στην ουσία σημαίνει άρση εσωτερικών εμποδίων).

Σε όλους τους υπόλοιπους τομείς τέλος (όπως π.χ. οικονομικά, δημιουργία και συντήρηση υγιούς και εμφανίσιμου σώματος, εργασία, διαχείριση επιχειρήσεων κ.ά.) η επίτευξη έστω και ως ένα βαθμό ενός ή περισσότερων από τους «εσωτερικούς» στόχους, διευκολύνει αφάνταστα την επίτευξη των «εξωτερικών» ενώ σε πολλές περιπτώσεις είναι και απαραίτητη.

Ο λόγος που ισχύουν τα παραπάνω είναι ότι αν κάποιος δεν έχει αναγνωρίσει και δεν έχει λύσει εσωτερικά του εμπόδια όπως αυτά που σχετίζονται με τους εσωτερικούς στόχους, τότε όση γνώση ή εμπειρία κι αν αποκτήσει για την εκπλήρωση των εξωτερικών του στόχων, δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά (τουλάχιστον όχι τόσο μακριά όσο θα μπορούσε να πάει χωρίς αυτά τα εσωτερικά εμπόδια) και σε αρκετές περιπτώσεις δεν μπορεί να κουνηθεί καν.

Ας δούμε με λίγα λόγια πώς η μη ενασχόληση με τους εσωτερικούς στόχους μπορεί από μόνη της να είναι αιτία για αποτυχία σε οποιονδήποτε εξωτερικό:

Αυτογνωσία. Έστω ότι κάποιος δεν ξέρει καλά-καλά τι πραγματικά επιθυμεί, τι πραγματικά θα του φέρει αίσθημα βαθιάς ικανοποίησης· Προετοιμασία έστω ότι δεν ξέρει αν στ’ αλήθεια θέλει ή πόσο πολύ θέλει τον εξωτερικό στόχο που έθεσε. Τότε είναι πολύ πιθανό το κίνητρό του να είναι ασθενές και αντίστοιχα φτωχά θα είναι και τα αποτελέσματά του. Επίσης, ακόμα κι αν έχει καλά αποτελέσματα αναφορικά με τον εξωτερικό στόχο που έθεσε, δεν θα πάρει απ’ την εκπλήρωσή του αυτό που περίμενε, δηλαδή ψυχική ευχαρίστηση, αίσθημα πλήρωσης, ευτυχία. Θα έχει δηλαδή μία Πύρρεια νίκη.

Ψυχική ωρίμανση. Στον βαθμό που ένας άνθρωπος αιτιάται για τις αποτυχίες του και την ματαίωση των επιθυμιών του διαρκώς παράγοντες έξω από τον ίδιο, στον βαθμό δηλαδή που ουσιαστικά δίνει χωρίς να το καταλαβαίνει υπερβολική δύναμη στους άλλους (ανθρώπους ή ανώτερες δυνάμεις) να διέπουν την ζωή του, θα ελαττώνει τις πιθανότητες να πετύχει τους όποιους εξωτερικούς του στόχους.

Ξεπέρασμα προβληματικών ψυχολογικών παραγόντων. Μπορεί ένας άνθρωπος να θέλει να πετύχει έναν από τους εξωτερικούς στόχους που αναφέραμε, αλλά να πιστεύει π.χ. ότι δεν του αξίζει κάτι τέτοιο• ή ότι δεν έχει τις δυνατότητες να πετύχει· ή ότι αν αποτύχει, θα σημάνει το τέλος του· ή ότι αν πετύχει, θα του συμβεί κάτι κακό στη ζωή του σαν αντιστάθμισμα για το καλό που του συνέβη· ή ότι αν φτάσει στον στόχο του, θα κληθεί να κάνει κι άλλα πράγματα στη ζωή του και μετά κι άλλα, τα οποία όμως φοβάται· ή ότι εκπληρώνοντας την επιθυμία του, θα εκτεθεί σε κινδύνους που θέλει να αποφύγει, όπως ο κίνδυνος να χάσει αυτό που θα έχει κατακτήσει ή ο φθόνος των άλλων.

Είναι επόμενο τέτοιες δυσλειτουργικές πεποιθήσεις, να του προκαλούν αναστολές, αδράνεια, αναβλητικότητα κ.λπ., και να τον κρατούν μακριά από την επίτευξη του εκάστοτε εξωτερικού στόχου του.

Ψυχική ολοκλήρωση. Ας πούμε για παράδειγμα ότι κάποιος βασανίζεται από εσωτερικές συγκρούσεις, όπως π.χ. ένα μέρος μέσα του θέλει μία πετυχημένη καριέρα, αλλά ένα άλλο θέλει πολύ ελεύθερο χρόνο. Μέχρι να καταφέρει να καλλιεργήσει μία ισορροπημένη επιθυμία προς έναν σύνθετο στόχο που να αντιστοιχεί στην ένωση αυτών των μερών μεταξύ τους, το ένα μέρος μέσα του θα σαμποτάρει το άλλο.

Ανάπτυξη ή βελτίωση της ικανότητας για ψυχική γαλήνη και ευχαρίστηση. Αποτελεί κοινό τόπο ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων του ανθρώπου είναι ο παράλογος φόβος αλλά μπορούμε να προσθέσουμε και κάθε αρνητικό συναίσθημα όπως επίμονη θλίψη, υπέρμετρος θυμός, αδικαιολόγητες ενοχές κλπ..

Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό για να μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του προς την επίτευξη οιουδήποτε εξωτερικού στόχου, να βρίσκεται όσο το δυνατόν περισσότερο σε ψυχική ηρεμία, χωρίς όμως να χάνει την επαφή του με την πραγματικότητα, γιατί έτσι υποβαθμίζεται η λειτουργικότητά του• (όχι δηλαδή να κερδίζει ψυχική χαλάρωση μέσω απώθησης, μέσω λήθης της όποιας δυσκολίας αντιμετωπίζει, αλλά μέσω της λύσης των βαθύτερων αιτίων της ψυχικής ταραχής μέσα του).

Η σημασία της ψυχικής ηρεμίας με διατήρηση της εγρήγορσης είναι εκ των ων ουκ άνευ για την μέγιστη δυνατή απόδοση του ανθρώπου, διότι η ψυχική ταραχή, τα αρνητικά συναισθήματα εν γένει, ειδικά από ένα βαθμό και πάνω, υψώνουν δύο μεγάλους φραγμούς:

Πρώτο, δεν αφήνουν το μυαλό να δουλέψει καλά, να συγκεντρωθεί, να σκεφτεί. Είναι γνωστό από την πείρα μας ότι όταν είμαστε σε ψυχική ταραχή δυσκολευόμαστε να σκεφτούμε καθαρά, ο νοητικός μας ορίζοντας στενεύει, δεν βλέπουμε εύκολα τις λύσεις και τις διεξόδους που υπάρχουν, αντίθετα εστιάζουμε μόνο στα εμπόδια και τις δυσκολίες.

Δεύτερο, ακόμα κι αν σκεφτούμε μία λύση, τα ίδια μας τα αρνητικά συναισθήματα θλίψης, φόβου, ενοχής, θυμού, μας εμποδίζουν να δράσουμε ή μας οδηγούν σε βιαστικές, σπασμωδικές και λανθασμένες κινήσεις.

Πέρα από τα παραπάνω, μια ακόμα ικανότητα, η ικανότητα να νοιώθουμε ευχαριστημένοι ήδη και μ’ αυτά που έχουμε, πριν δηλαδή να φτάσουμε στον όποιο εξωτερικό στόχο μας, συντελεί καθοριστικά στον να τον πλησιάζουμε με νηφαλιότητα και ψυχική ισορροπία. Και δεν ισχύει καθόλου ότι θα ελαττωθεί το κίνητρό μας, διότι η ροπή μας προς τον εξωτερικό στόχο, η κλίση μας, η προτίμησή μας προς αυτόν, θα εξακολουθήσει να υπάρχει το ίδιο ισχυρή.

Απλά όταν δεν εξαρτόμαστε απ’ την εκπλήρωση του εξωτερικού στόχου, είμαστε πολύ πιο ήρεμοι και εστιασμένοι στο παρόν, στα εκάστοτε βήματα που πρέπει πρακτικά να ακολουθήσουμε για να τον εκπληρώσουμε, αντί το βλέμμα μας να είναι διαρκώς καρφωμένο στο μέλλον, στον απώτερο στόχο μας.

Για παράδειγμα, έστω ότι κάποιος αγωνιά για την βελτίωση των οικονομικών του ή για την κατάκτηση μίας γυναίκας, διότι εξαρτά απ’ αυτά την ευτυχία του, διότι απ’ αυτά που έχει τώρα, δεν μπορεί να αντλήσει ευχαρίστηση και ικανοποίηση. Τότε πρώτο και κυριότερο θα βιώνει πολύ συχνά την ματαίωση της επιθυμίας του ως ψυχική ταραχή με ό,τι σημαίνει αυτό για τον στόχο του όπως είδαμε πιο πάνω. Δεύτερο, η προσοχή του θα είναι εστιασμένη στο μέλλον, σε ονειροπολήσεις και φαντασιώσεις επίτευξης του στόχου του και δεν θα μπορεί να συγκεντρωθεί στο τι πρέπει να κάνει στο εκάστοτε παρόν ώστε να γίνει αποτελεσματικός προς την εκπλήρωσή του.

Πνευματική εξέλιξη. Είναι αλήθεια ότι τίποτα δεν αποδεσμεύει πλήρως και δεν απογειώνει στα μέγιστα δυνατά ύψη όλες τις δυνάμεις του ανθρώπου στην επίτευξη εξωτερικών στόχων εκτός από την πνευματική του εξέλιξη. Η πνευματική οδός οδηγεί στην υπέρτατη κορύφωση της ύπαρξης του ανθρώπου και την συνειδητοποίηση του τι υπάρχει πραγματικά και τι όχι, διαλύοντας ψέματα που θεωρούνται εσφαλμένα στην καθημερινότητα ως αναμφισβήτητες και αυτονόητες αλήθειες.

Στην ουσία, η πνευματική οδός είναι η μόνη που οδηγεί στην αληθινή ευτυχία ανεξαρτήτως του αν θα εκπληρωθεί ή όχι ένας ή περισσότεροι από τους εξωτερικούς στόχους του ανθρώπου, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την μέγιστη δυνατή απόδοση και λειτουργικότητά του.

Όπως είπαμε όμως, σ’ αυτήν την ιστοσελίδα δεν θα επεκταθούμε σ’ αυτό το θέμα παρ’ όλο που θεωρώ την πνευματική εξέλιξη ως το αποκορύφωμα της εξέλιξης γενικά και τον πιο ωφέλιμο τρόπο του ζην. (Επιφυλάσσομαι στο μέλλον για μία χωριστή ιστοσελίδα με επίκεντρο αυτήν την πτυχή της ζωής του ανθρώπου).

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι όταν ο life coach βοηθάει έναν άνθρωπο να πετύχει έναν εξωτερικό στόχο, δεν αρκείται στο να παρέχει γνώσεις και πείρα σχετικά μ’ αυτόν καθ’ αυτόν τον συγκεκριμένο στόχο, αλλά βασίζεται πάρα πολύ στην παράλληλη επίτευξη εσωτερικών στόχων που θα διευκολύνουν όπως είπαμε πιο πάνω έως και θα επιτρέψουν την επίτευξη των εξωτερικών.

Η αλήθεια μάλιστα είναι ότι ο life coach -εκτός κι αν έχει κάποια επιπλέον ειδίκευση- δεν έχει ιδιαίτερες ειδικές γνώσεις πάνω στον τομέα του εξωτερικού στόχου που επιθυμεί ο coachee αν είναι κάτι πολύ ειδικό όπως π.χ. βελτίωση της σωματικής εμφάνισης, διαχείριση οικονομικών, διοίκηση μιας επιχείρησης, προώθηση προϊόντων κ.λπ..

Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει ως εξωτερικό στόχο το να χάσει περιττά κιλά και να φτιάξει ένα ωραίο σώμα, τότε εκτός κι αν ο life coach είναι ταυτόχρονα και weight loss coach ή fitness coach, δεν θα έχει πολύ ειδικές γνώσεις πάνω στο θέμα. Θα βοηθήσει όμως καθοριστικά στην επίτευξη του στόχου του coachee, μέσω της άρσης ουσιαστικά εσωτερικών εμποδίων που τον δυσκολεύουν να ακολουθήσει τις απαραίτητες οδηγίες για ένα ωραίο σώμα (είτε είναι απλές και γενικές είτε ειδικές), κάτι που μερικές φορές είναι απαραίτητο για ένα καλό και μόνιμο αποτέλεσμα.

Ή άλλο παράδειγμα, ας πούμε ότι κάποιος θέλει να αυξήσει την απόδοσή του στην εργασιακή δραστηριότητα που έχει ήδη επιλέξει, π.χ. υπεύθυνος πωλήσεων σε μία εταιρία και αναζητάει coaching σχετικά μ’ αυτό.

Αν απευθυνθεί σ’ έναν business coach ή ακόμα καλύτερα sales coach, θα ωφεληθεί από την πείρα και τις ειδικές γνώσεις του coach πάνω σ’ αυτόν τον τομέα ειδικά και μπορεί να τα πάει πολύ καλά.

Αν όμως συναντήσει εσωτερικά εμπόδια όπως αναστολές, φόβους, αναβλητικότητα κ.λπ. όσον αφορά την εκτέλεση των συμβουλών του business coach ή αν διαπιστώσει ότι κατά κάποιον τρόπο σαμποτάρει τον εαυτό του αδυνατώντας να φτάσει τον στόχο του, τότε θα χρειαστεί έναν life coach του οποίου όπως είπαμε η ειδίκευση είναι η επίτευξη εσωτερικών στόχων ή εξωτερικών μέσω της επίτευξης κάποιων εσωτερικών, εκτός κι αν έχει μία επιπλέον εξειδίκευση.

Ασφαλώς κι ένας business coach θα μπορούσε να κάνει χρήση των εσωτερικών στόχων για να βοηθήσει τον coachee του, αλλά εκτός κι αν έχει εντρυφήσει στο life coaching, η συνδρομή του σ’ αυτόν τον τομέα θα είναι περιορισμένη.

Αντίστοιχα, ανάλογα με την εκπαίδευση και την εμπειρία του, ο life coach μπορεί να έχει και κάποιες πολύ ειδικές γνώσεις σχετικές με τον εξωτερικό στόχο του coachee.

Λ.χ. στο δεύτερο παράδειγμά μας, ο life coach μπορεί να μην έχει όλες τις πολύ ειδικές γνώσεις και εμπειρία που έχει ένας sales coach γύρω από τις τεχνικές και τις αλληλουχίες βημάτων πώλησης που είναι οι πιο αποδοτικές την τρέχουσα περίοδο σε μία αγορά. Ωστόσο, αν έχει εκπαιδευτεί στην ψυχολογία, μπορεί κάλλιστα να έχει κάποιες ειδικές γνώσεις γύρω από την ψυχολογία του αγοραστή και της πώλησης.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η ιδανική εκπαίδευση και εμπειρία (τόσο προσωπική δική του όσο και μέσα από την βοήθεια που παρέχει στους άλλους) τις οποίες μπορεί να έχει ένας life coach είναι εκπαίδευση και εμπειρία που σχετίζεται με την όσο το δυνατόν βαθύτερη γνώση του πώς δουλεύουν το ανθρώπινο μυαλό και η ψυχή αλλά και του πώς ανακαλύπτονται και εν συνεχεία αίρονται με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τα αίτια που εμποδίζουν τον άνθρωπο να βρει αυτό που πραγματικά επιθυμεί και να το αποκτήσει.

Ώστε η ειδίκευση και εμβάθυνση σε θεωρητικό και εμπειρικό επίπεδο (τόσο προσωπικό όσο και επαγγελματικό) σε θέματα της ανθρώπινης ψυχής, παρέχει στον life coach επιπρόσθετα και την απαραίτητη ειδική τεχνογνωσία και πείρα για την επίτευξη:

– Στο μέγιστο βάθος «εσωτερικών» στόχων όπως αυτοί που αναφέραμε πιο πάνω και στους οποίους αναφέρονται οι όροι «personal growth coaching» και «spiritual coaching».

– «Εξωτερικών» στόχων όπως αυτοί που έχουν να κάνουν με την δημιουργία και βελτίωση κάθε είδους διανθρώπινων σχέσεων, κοινωνικών, φιλικών, ερωτικών/συντροφικών/γαμιαίων, συγγενικών, επαγγελματικών (μεταξύ προϊσταμένου και υφισταμένων, μεταξύ συναδέλφων, μεταξύ επαγγελματία και πελάτη) και με την διαπαιδαγώγηση των παιδιών και στους οποίους αναφέρονται οι όροι «relationship coaching», «conflict coaching» και «parenting coaching».